Καλοπαναγιώτης

Καλοπαναγιώτης : Ένα πανέμορφο ορεινό θέρετρο.

Το χωριό βρίσκεται σε απόσταση 70 χιλιομέτρων από τη Λευκωσία και τη Λεμεσό, μέσα στην κοιλάδα του Σέτραχου ποταμού. Η ίδρυση του χρονολογείται τον 11ο αιώνα μ.Χ. και την ονομασία του την οφείλει στον πρώτο κάτοικο της περιοχής που έφερε το όνομα Παναγιώτης. Ο Παναγιώτης ήταν ένας καλός χριστιανός που αποφάσισε να κτίσει το σπίτι του κοντά στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη με σκοπό να αφοσιωθεί στο Θεό. Το παράδειγμά του το ακολούθησαν και άλλοι οικιστές, οι οποίοι, όταν εγκαθίσταντο στην περιοχή με την οικογένεια τους, αποφάσιζαν να κτίσουν το δικό τους εκκλησάκι αφιερωμένο στον άγιο, του οποίου έφεραν το όνομα. Έτσι δημιουργήθηκαν με βάση τις οικογένειες και τα εκκλησάκια πέντε μικρές αυτόνομες ενορίες, οι οποίες στην πορεία μαζί με τον οικισμό των Τζελιών, συνενώθηκαν σε μία και αποτέλεσαν τον οικισμό του Καλοπαναγιώτη.

Η περιοχή όμως γύρω από τον ποταμό Σέτραχο ήταν από προηγουμένως γνωστή εξαιτίας των ιαματικών πηγών της. Πιστεύεται πως τα πανάρχαια χρόνια λειτουργούσε υδροθεραπευτήριο ,αφιερωμένο στο θεό Ασκληπιό ,το οποίο επισκέπτονταν όχι μόνο ασθενείς αλλά και βασιλιάδες της εποχής εκείνης. Αργότερα τον 4ο αιώνα μ.Χ. το υδροθεραπευτήριο μετατράπηκε σε χριστιανικό υδροθεραπευτήριο , ενώ στον ίδιο χώρο είχε ανεγερθεί η μονή του Αγίου Ηρακλείδιου. Σήμερα τα νερά των πηγών εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται για ιαματικά λουτρά.

Ένα από τα σπουδαιότερα αξιοθέατα του Καλοπαναγιώτη αποτελεί αναμφισβήτητα η μονή του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή . Η εκκλησία του μοναστηριού προήλθε από την ένωση τριών ναών, του Αγίου Ηρακλειδίου, του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή και του ναού του Ακάθιστου Ύμνου, ο οποίος παλαιότερα υπήρξε Λατινικό παρεκκλήσι. Εξαιτίας των μοναδικών κειμηλίων, τοιχογραφιών και εικονισμάτων που φιλοξενεί , τυγχάνει της φροντίδας του Τμήματος Αρχαιοτήτων αλλά επίσης συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των παγκόσμιων μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς της Ουνέσκο. Αξιοπρόσεκτο αποτελεί η κάρα του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή, ο οποίος ασκήτεψε στη μονή του Αγίου Ηρακλείδιου κατά τα τέλη του 10ου αιώνα μ.Χ. Κοντά στο μοναστήρι συναντάμε το Ενετικό γεφύρι κτισμένο τον 16ο αιώνα, από παραδοσιακή πέτρα της περιοχής. Εδώ πιστεύεται πως ο Άγιος Ηρακλείδιος είχε βαπτιστεί χριστιανός από τους Αποστόλους Παύλο και Βαρνάβα.

Νότια του μοναστηριού βρίσκεται το Εικονοφυλάκιο, στο οποίο φυλάσσονται εκκλησιαστικοί θησαυροί προερχόμενοι τόσο από το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή όσο και από άλλες εκκλησίες της περιοχής. Ένα ευαγγέλιο του 16ου αιώνα μ.Χ. επενδυμένο με μεταλλικό κάλυμμα 1000 ετών από την Κωνσταντινούπολη, η ιδιαίτερη εικόνα της Παναγίας της δεξιοκρατούσας , το δίπτυχο των αρχών του 15ου αιώνα που παριστάνει αρκετές μορφές της αγιοσύνης είναι μόνο μερικά από τα αντικείμενα ανεκτίμητης πολιτιστικής αξίας, τα οποία φιλοξενούνται στο Εικονοφυλάκιο.

Άλλα αξιοθέατα του χωριού είναι η Οικία του εθνομάρτυρα Λαυρέντιου, η οποία παρουσιάζει την αρχιτεκτονική των κατοικιών της περιόδου εκείνης. Στην Οικία στεγάζεται το Πολιτιστικό και Συνεδριακό Κέντρο αλλά και το Μουσείο Λαυρεντίου, το οποίο μας δίνει πληροφορίες για τη ζωή, το έργο και το μαρτυρικό θάνατο του Εθνομάρτυρα Λαυρέντιου. Τέλος πόλο έλξης των επισκεπτών της περιοχής αποτελεί ο Νερόμυλος του Κύκκου, που βρίσκεται σε ένα καταπράσινο περιβάλλον νοτιότερα του μοναστηριού του Αγίου Ιωάννη και ο οποίος μας θυμίζει τον τρόπο ζωής μια άλλης εποχής.

Ο Καλοπαναγιώτης είναι ίσως ένα από τα λίγα καλοδιατηρημένα χωριά της Κύπρου. Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να διαμείνει σε ένα από τα ανακαινισμένα αγροτουριστικά καταλύματα, να περπατήσει στα πλακόστρωτα σοκάκια, να πιεί τον καφέ του σε ένα από τα παραδοσιακά καφενεία, να απολαύσει τα ιαματικά νερά , να γνωρίσει την πολιτιστική κληρονομιά, να εκδράμει σε φυσικά μονοπάτια και να γευτεί τη ξεχωριστή ομορφιά της περιοχής. Διόλου τυχαία το χωριό έχει βραβευτεί το 2011 ως «Ευρωπαϊκός προορισμός Αριστείας στον Τουρισμό και στην Ανάπλαση Φυσικών Χώρων».