Ταξιδεύοντας με το μεγαλύτερο Κύπριο μουσικοσυνθέτη στη Σαλονίκη, στα «Λαδάδικα» παρέα με τη «Ρόζα», μια «νύκτα που μυρίζει γιασεμί».

 

Κυριακή του Πάσχα, 27 Απριλίου 2008. Ημέρα της Αναστάσεως του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού. Μια μέρα γιορτής για όλους του Έλληνες. Οι καμπάνες όμως χτυπούν νεκρικά. Δε γίνεται, κάτι κακό πρέπει να έχει συμβεί. Τα πικρά νέα μαθεύονται πολύ σύντομα. Η Κύπρος θρηνεί για τον αδόκητο χαμό του μεγάλου της τέκνου, του πολυαγαπημένου Μάριου Τόκα που «έφυγε» για «τη γειτονιά των αγγέλων».

Ο Μάριος Τόκας, τέκνο της Λεμεσού, γεννήθηκε στις 8 Ιουνίου 1954. Από μικρός έδειξε την κλίση του προς τη μουσική αφού συμμετείχε πάντα στα μουσικά δρώμενα των σχολείων του γράφοντας μουσική για διάφορες μουσικές παραστάσεις. Το τέλος της εφηβείας του τον βρήκε φαντάρο στην Εθνική Φρουρά την ταραγμένη περίοδο της Τούρκικης εισβολής. «Είναι μια περίοδος που μου άφησε τραυματικές εμπειρίες» δήλωνε αργότερα ο μεγάλος συνθέτης. Τα γεγονότα του μαύρου εκείνου καλοκαιριού πολλές φορές αποτελούν έμπνευση για τα δικά του έργα. Άλλωστε βαθειά επηρεασμένος από τα δραματικά αυτά γεγονότα, συνέθεσε τα τραγούδια «Ανασήκωσε την πλάτη Πενταδάκτυλε» και «Η δική μου η πατρίδα».

Με τη λήξη της μακράς στρατιωτικής του θητείας (38 μήνες) το Σεπτέμβριο του 1975, μεταβαίνει στην Αθήνα όπου και αρχίζει τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Εθνικό Ωδείο. Το 1978 κυκλοφορεί τον πρώτο του δίσκο με λαϊκά τραγούδια , με την ονομασία «τα τραγούδια της παρέας» και ερμηνευτή τον Μανώλη Μητσιά. Ταυτόχρονα γνωρίζεται με τον ποιητή της «Ρωμιοσύνης», το Γιάννη Ρίτσο ο οποίος του εμπιστεύεται ανέκδοτα ποιήματα του με το γενικό τίτλο «Πικραμένη μου γενιά», δίσκος που κυκλοφόρησε το 1981. Επίσης «επενδύει» μουσικά και άλλα ποιητικά έργα μεγάλων Ελλήνων ποιητών όπως του Κώστα Βάρναλη, Κώστα Καρυωτάκη καθώς και Κύπριων ποιητών όπως του Κώστα Μόντη, Μιχάλη Πασιαρδή.

Η καθιέρωση του όμως στους μεγάλους Έλληνες μουσικοσυνθέτες έρχεται προς τα τέλη της δεκαετίας του 80. Οι επιτυχίες διαδέχονται η μια την άλλη. Τραγούδια του όπως «η Αννούλα του χιονιά», «σ' αγαπώ σαν το γέλιο του Μάη», «η νύχτα γεμίζει γιασεμί», «σαν τρελό φορτηγό», «σ' αναζητώ στη Σαλονίκη» είναι μόνο μερικές από τις πολλές του επιτυχίες την περίοδο αυτή, τραγουδισμένες από καταξιωμένους καλλιτέχνες όπως ο Δημήτρης Μητροπάνος, Γιάννης Πάριος, Μανώλης Μητσιάς, Χάρις Αλεξίου, Αντώνης Καλογιάννης κ.ά.

Το 1996, ο Μάριος Τόκας ταξιδεύει στο Άγιο Όρος, όπου εκεί βρίσκει αρκετά χειρόγραφα κείμενα τα οποία και μελετά. Η εμπειρία του αυτή και η επαφή του με το Θεό, μένει βαθειά χαραγμένη στη ψυχή του και τον οδηγεί στη σύνθεση του πιο μεγάλου του συμφωνικού έργου, «Θεογεννήτωρ Μαρία», το οποίο παρουσιάστηκε με μεγαλοπρέπεια στον καθεδρικό ναό του Αγίου Στεφάνου της Βιέννης το 2002.

Στις 8 Μαρτίου 2001, η Κυπριακή Δημοκρατία τον τιμά με το «μετάλλιο εξαίρετης προσφοράς προς την πατρίδα που αποτελεί την ύψιστη προσφορά τιμής της Κυπριακής πολιτείας. Σημαντικά έργα του για την Κύπρο είναι τα ακόλουθα:

• «Ψυχή τε και σώματι»-μελοποιημένα ποιήματα των απαγχωνισθέντων αγωνιστών της ΕΟΚΑ Ευαγόρα Παλλικαρίδη, Αντρέα Ζάκου κ.α.

• «Αμμόχωστος Βασιλεύουσα» σε στίχους του Κυριάκου Χαραλαμπίδη, καθώς και το

• «Φωνή πατρίδος»-τραγούδια σε ποίηση Κώστα Μόντη, Θεοδόση Πιερίδη, Νεσιέ Γιασίν.

Κτυπημένος από την επάρατη νόσο απεβίωσε την Κυριακή του Πάσχα, στις 27 Απριλίου 2008. Η κηδεία του έγινε 3 μέρες αργότερα, την Τετάρτη του Πάσχα, από τον Ιερό Ναό Αγίων Θεοδώρων του Α' νεκροταφείου Αθηνών, παρουσία επισήμων, καλλιτεχνών αλλά και μεγάλου πλήθους απλού κόσμου που ήθελε να εκφράσει την αγάπη και την ευγνωμοσύνη του στον μεγάλο Καλλιτέχνη. «Ο Μάριος Τόκας θα µείνει πάντα ζωντανός στις καρδιές όλων αυτών που αγάπησαν το έργο του, που τραγούδησαν τα τραγούδια του, που βρέθηκαν δίπλα του στις προσπάθειες και στους αγώνες του για ένα καλύτερο αύριο»-Μίκης Θεοδωράκης στον επικήδειο του Μάριου Τόκα.