Στο ποίημα «Ο Δαίμων της Πορνείας» ο Γιώργος Σεφέρης αντλώντας πληροφορίες και στοιχεία από το Χρονικό του Λεόντιου Μαχαιρά περιγράφει τα γεγονότα που οδήγησαν στη δολοφονία του βασιλιά της Κύπρου Πέτρου του Α’.

«Ο Δαίμων της Πορνείας»

Ο Πέτρος ο Α’ υπήρξε ο δευτερότοκος γιος του Ούγου του Δ’ και ανήκε στη γαλλική δυναστεία των Λουζινιάν που βασίλεψε στην Κύπρο από το 1191. Νόμιμος διάδοχος του Ούγου του Δ΄ ήταν ο πρωτότοκος υιός του, αλλά καθώς είχε πεθάνει πριν από τον πατέρα του, τελικά στο θρόνο ανέβηκε ο Πέτρος ο Α’. Ο Πέτρος Α΄ βασίλεψε από το 1359 μέχρι και τον πρόωρο θάνατό του το 1369. Υπήρξε ένας ικανότατος βασιλιάς με στρατιωτικές και πολιτικές ικανότητες. Είχε θεαματικές στρατιωτικές επιτυχίες και επί των ημερών του η Κύπρος είχε καταστεί σημαντική στρατιωτική δύναμη με σημαντικές κατακτήσεις και εκστρατείες. Παρόλο που ο νεαρός βασιλιάς είχε μεγαλεπήβολα σχέδια εντούτοις δεν κατόρθωσε να τα πραγματοποιήσει. Ο παράφορος χαρακτήρας του σε συνδυασμό με τον παθιασμένο έρωτα για τη γυναίκα του θα τον οδηγήσουν ουκ ολίγες φορές σε σύγκρουση με τους ευγενείς του βασιλείου του και τελικά στη δολοφονία του στην ηλικία μόλις των 40 ετών.

Ο Πέτρος νυμφεύθηκε σε νεαρή ηλικία μια ευγενή που όμως δεν έζησε πολύ. Μετά το θάνατό της νυμφεύθηκε μια δυναμική γυναίκα, από την Ισπανία, την Ελεονόρα της Αραγονίας που μαζί της απέκτησε τρία παιδιά. Ο βασιλιάς είχε μια παθολογική αγάπη προς τη σύζυγο του. Παρόλο που την αγαπούσε και τη ζήλευε παράφορα παράλληλα διατηρούσε ερωτικές σχέσεις με άλλες γυναίκες. Μια από αυτές τις σχέσεις του βασιλιά ήταν με την Ιωάννα ντ’ Αλεμάν της οποίας η σχέση με το βασιλιά και η αντιπαράθεση με τη βασίλισσα αποτέλεσε τον κύριο άξονα του μεσαιωνικού ποιήματος της Αροδαφνούσας. Τόσο στο ποίημα της Αροδαφνούσας, καθώς και σε διάφορες άλλες αναφορές της εποχής, η Ελεονόρα παρουσιάζεται ως μια δυναμική, αδίστακτη και ραδιούργα γυναίκα.

Πέτρος ο Α' της Κύπρου- «Ο Δαίμων της Πορνείας»

Πέτρος ο Α' της Κύπρου - Τοιχογραφία απο τη Santa Maria Novella της Φλωρεντίας

Η βασίλισσα Ελεονόρα γνώριζε για τις απιστίες του συζύγου της και έτσι σε ένα από τα μακρινά του ταξίδια στην Ευρώπη αποφασίζει να τον εκδικηθεί συνάπτοντας σχέση με τον ευγενή Ιωάννη ντε Μόρφου. Η σχέση τους δεν έμεινε κρυφή και γρήγορα μαθεύτηκε στη βασιλική αυλή. Ο Ιωάννης Βισκούντης, ένας από τους πιο έμπιστους συνεργάτες του βασιλιά, ο οποίος μάλιστα ήταν διατεταγμένος να τον ενημερώνει για το καθετί που συνέβαινε στο παλάτι, αποφασίζει να γράψει μια επιστολή προς τον Πέτρο ενημερώνοντας τον για τις ατιμίες της γυναίκες του, προτού τις πληροφορηθεί από κάπου αλλού. Όταν ο βασιλιάς επέστρεψε στην Κύπρο κατηγόρησε τη βασίλισσα για απιστία και κάλεσε τους ευγενείς να εκδικάσουν την απόφαση. Οι ευγενείς βρίσκονταν σε μεγάλο δίλημμα εάν θα έπρεπε να καταδικάσουν την Ελεονόρα, γιατί αυτό σήμαινε πως θα έφερναν την Κύπρο σε δύσκολα μονοπάτια και ενδεχομένως σε σύγκρουση με την ισχυρή Ισπανία, χώρα καταγωγής της βασίλισσας. Για το λόγο αυτό αποφάσισαν να αθωώσουν τη βασίλισσα παρόλο που όλοι γνώριζαν την ενοχή της. Παράλληλα ο Ιωάννης Βισκούντης καταδικάστηκε ως συκοφάντης και φυλακίστηκε, όπου και αφέθηκε να πεθάνει από ασιτία.

«Ο Δαίμων της Πορνείας» - Ελεονόρα της Κύπρου

Ελεονόρα της Κύπρου

Ο βασιλιάς δεν μπορούσε να αποδεχτεί τη συγκάλυψη της ατιμίας της γυναίκας του και ένιωθε ιδιαίτερα προσβεβλημένος για την απόφαση των ευγενών. Θέλοντας λοιπόν να τους εκδικηθεί κα να τους τιμωρήσει αποπλάνησε τις γυναίκες τους οδηγώντας τις σε μοιχεία. Θέλησε δηλαδή να τους πληρώσει με το ίδιο νόμισμα. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την οργή και το μίσος των ευγενών του παλατιού, οι οποίοι κατέληξαν σε συνομωσία για δολοφονία του Πέτρου. Ξημερώματα λοιπόν Τετάρτης, στις 17 Ιανουαρίου του 1369, τρεις από τους ευγενείς εισήλθαν στο υπνοδωμάτιο του βασιλιά, όπου βρισκόταν με μια ερωμένη του και τον έσφαξαν.

Η Ελεονόρα παρόλο που αποτέλεσε την πέτρα του σκανδάλου ακολούθως εκδικήθηκε τους ευγενείς για το θάνατο του συζύγου της. Μετά τη δολοφονία του Πέτρου του Α΄ βασιλιάς ανακηρύχτηκε ο γιος του Πέτρος ο Β’. Επειδή όμως ήταν ακόμη ανήλικος την εξουσία ανέλαβε ο θείος του Ιωάννης της Αντιοχείας, αδελφός του Πέτρου του Α΄, μέχρι την ενηλικίωση του ανιψιού του.

«Ο Δαίμων της Πορνείας» - Η δολοφονία του Πέτρου του Α'

Η δολοφονία του Πέτρου του Α' - Jean Froissart

Ο Πέτρος ο Α΄ αποτελεί ένα διαχρονικό σύμβολο των ανθρώπων που παρασυρμένοι από το ερωτικό τους πάθος και την αδυναμία τους να αντισταθούν σε αυτό, οδηγούνται σε άσχημα μονοπάτια και κακοτοπιές και ενώ θα είχαν την ευκαιρία να μεγαλουργήσουν στη ζωή τους τελικά οδηγούνται σε ένα αταίριαστο τέλος που δεν ταιριάζει με τις πραγματικές τους δυνατότητες και δυνάμεις. Δυστυχώς οι λανθασμένες επιλογές , που κάποιες φορές γίνονται παρορμητικά, μπορεί να επιφέρουν βαρύτατες συνέπειες.

«Ο Δαίμων της Πορνείας»-Βουβαφέντο

Ο Ιωάννης ντε Βισκόντι φυλακίστηκε και πέθανε στο κάστρο του Βουφαβέντο