Ο Μαρκαντώνιος Βραγαδίνος αποτέλεσε μία από τις ηρωικότερες μορφές που έδρασαν στον κυπριακό χώρο. Με περίσσια γενναιότητα προσπάθησε να αναχαιτίσει την τουρκική προέλαση στην Κύπρο, πράγμα, όμως, που δεν κατάφερε πέφτοντας ηρωικά στα οθωμανικά χέρια.

Μαρκαντώνιος Βραγαδίνος

Ο ίδιος γεννηθείς το 1523 υπήρξε Βενετός καπετάνιος της Αμμοχώστου κατά τα έτη 1569-1571. Κατά την ανάληψη της εξουσίας αμέσως προέβηκε σε μία σειρά από βελτιωτικά έργα για επιτυχή απόκρουση των Οθωμανών. Βελτίωση τα τείχη της Αμμοχώστου, έκτισε οχυρά και αύξησε τις αποθήκες των πολεμοφοδίων. Επίσης, κάλεσε εξόριστους για να θητεύσουν στον στρατό και έκοψε χάλκινα νομίσματα για να ανταλλαχθούν με ασήμι μετά τον πόλεμο.

Στις 19 Μαίου 1570 ο Βραγαδίνος και ο στρατός του κατάφερε να αποκρούσει μεγάλη επέλαση των Οθωμανών με αποτέλεσμα να πληγεί σε μεγάλο βαθμό ο εχθρός. Από την άλλη, ενώ στις 3 Ιουνίου οι Τούρκοι αποκρούστηκαν με επιτυχία μετρώντας 600 νεκρούς, την επόμενη μέρα αναδιοργανώθηκαν και άρχισαν να κάμπτουν την αντίσταση του Βραγαδίνου λόγω της απελπιστική έλλειψης πολεμοφοδίων στον δεύτερο. Στις 14 Ιουλίου οι ελπίδες τελείωναν όμως ο Βραγαδίνος αναπτέρωσε το ηθικό του λαού λέγοντάς του ότι η μητρόπολη θα ήταν δίπλα τους. Εξάλλου, την ίδια μέρα ξεκίνησε από την Κρήτη φρεγάτα προς ενίσχυσή τους. Στις 28 του μήνα ο Μουσταφά με γράμμα στον Βραγαδίνο ζήτησε την παράδοσή του με έντιμους όρους ωστόσο ο γενναίος αυτός πολεμιστής όχι μόνο αρνήθηκε αλλά διαβεβαίωσε ότι θα αγωνιστεί μέχρι την τελευταία σφαίρα. Στο τέλος του μήνα η ενετική πλευρά κατάλαβε ότι τέλος θα ερχόταν μιας και τα τείχη είχαν φθαρεί ανεπανόρθωτα.

Μαρκαντώνιος Βραγαδίνος

Τείχη Αμμοχώστου

Κατά την 1η Αυγούστου υψώθηκε η λευκή σημαία παρά την αντίρρηση του Βραγαδίνου. Ακολούθησε κατάπαυση του πυρός και ο γιος του Μουσταφά έγινε δεκτός με μεγάλη συνοδεία ιππέων. Ο Μοσταφά εξήρε τη γενναιότητα του Μαρκαντώνιου με γράμμα προς τους Χριστιανούς και ανέφερε ότι θα μεσολαβήσει για χάρη τους στο Σουλτάνο. Στη συνέχεια, αφού αποδέχτηκε τους όρους της ήττας, ο Βραγαδίνος ζήτησε δύο πλοία για να μεταφερθούν οι άνδρες του στην Κρήτη και ο Μουσταφά αντεζήτησε την παρακράτηση ενός ομήρου ως εγγύηση επιστροφής των πλοίων. Ο Μαρκαντώνιος αρνήθηκε και έτσι ο Τούρκος ζήτησε να μάθει πού βρίσκονταν οι Τούρκοι αιχμάλωτοι εντός φρουρίου, υπονοώντας ότι ο Βραγαδίνος τους είχε σκοτώσει. Ο καπετάνιος απάντησε ότι οι περισσότεροι βρίσκονταν στη Βενετία. Έπειτα, αρνήθηκε ότι περίσσεψαν πολεμοφόδια που δεν παραδόθηκαν στους Τούρκους με αποτέλεσμα ο Μουσταφά να εκνευριστεί αφάνταστα διατάζοντας την εκτέλεσή του μαζί με τους άλλους Χριστιανούς. Ο ίδιος του απέκοψε το ένα του αυτί ενώ διέταξε έναν Τούρκο να του κόψει το άλλο και τη μύτη. Αργότερα ακολούθησε μεγάλη σφαγή των Χριστιανών στην πόλη.

Μαρκαντώνιος Βραγαδίνος

Λαλά Μουσταφά Πασά

Ο Βραγαδίνος, βαριά τραυματισμένος υποχρεώθηκε να κουβαλά βαριούς σάκους από χώμα και πέτρες. Πριν τον γδάρει ζωντανό στις 17 Αυγούστου 1571, ο Μουσταφά ζήτησε από αυτόν να γίνει Μουσουλμάνος και να σωθεί, όμως, μέχρις ότου ξεσκιστεί τελείως προσευχόταν και δεν αλλαξοπίστησε. Το κορμί του, ακολούθως γέμισε με άχυρα και περιφερόταν γύρω από τα τείχη και τους δρόμους της πόλης.

Μπορεί ο Μαρκαντώνιος Βραγαδίνος να έχασε μία άνιση μάχη με τον πολυάριθμο τουρκικό στρατό, ωστόσο, μαχόταν με περίσσιο θάρρος και γενναιότητα μέχρι την υστάτη. Ακόμα και όταν μπορούσε να σωθεί, επέλεξε τη θανάτωση που επήλθε με τον πιο φρικτό τρόπο. Υπολογίζεται ότι εξουδετέρωσε πέραν τον 80.000 χιλιάδων Οθωμανών κάνοντας τον Μουσταφά να εκνευριστεί σε μεγάλο βαθμό λέγοντάς του «Γιατί δεν παραδόθηκες πριν από ένα μήνα, ώστε να αποφευχθεί η απώλεια των 80.000 καλύτερων ανδρών μου;»

Μαρκαντώνιος Βραγαδίνος