Μπορεί τις καμήλες σήμερα να τις βλέπουμε μόνο σε θεματικά πάρκα και ζωολογικούς κήπους, όμως στο παρελθόν τις συναντούσαμε κανονικά στους δρόμους του νησιού.

Καμήλες στην Κύπρο

Ζώο της ερήμου με μεγάλες αντοχές στη ζέστη και στη δίψα, η καμήλα αποτελεί ένα μεγαλόσωμο θηλαστικό. Υπάρχουν δυο είδη καμήλων, η βακτριανή, που φέρει δυο ύβους (καμπούρες) και η δρομάς ή αλλιώς αραβική καμήλα που φέρει ένα ύβο. Το συμπαθέστατο αυτό ζώο με τα λεπτά μακριά πόδια και το μακρύ λαιμό συναντάται σε όλες τις χώρες της Μέσης Ανατολής. Όμως και στην Κύπρο η εξωτική καμήλα, συγκεκριμένα η καμήλα δρομάς, αποτελούσε για αρκετά χρόνια μέσο μεταφοράς εμπορευμάτων, όπως ακριβώς ήταν τα μουλάρια , τα γαϊδούρια και τα άλογα.

Καμήλες στην Κύπρο

Σύμφωνα με τη Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Κύπρου η χρήση της καμήλας στο νησί ξεκινά ήδη από τα Μεσαιωνικά χρόνια. Ο χρονικογράφος Λεόντιος Μαχαιράς, αναφέρει τη χρησιμοποίηση της στη διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων για τη μεταφορά πολεμοφοδίων, ενώ ο ιστορικός Φλώριος Βουστρώνιος αναφέρει πως κατά την εισβολή των Αιγυπτίων στην Κύπρο, η βασιλική οικογένεια εγκατέλειψε την Λευκωσία καταφεύγοντας στην Κερύνεια, μεταφέροντας τα πλούτη της φορτωμένα σε καμήλες και αμάξια.

Καραβάνια από καμήλες εξακολουθούσαν να υπάρχουν και να χρησιμοποιούνται στο νησί σε όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα. Οι καμήλες χρησιμοποιούνταν για να διασχίσουν μεγάλες αποστάσεις μεταφέροντας εμπορεύματα σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Κύπρου. Άλλωστε οι καμήλες έχουν την δυνατότητα να μεταφέρουν στη ράχη τους ένα μεγάλο φορτίο, που κανένα άλλο ζώο δεν μπορεί να βαδίσει τόσο μεγάλες αποστάσεις φορτωμένο μεταφέροντας τόσο μεγάλο βάρος. Μάλιστα τη συγκεκριμένη εποχή υπήρχε και το επάγγελμα του καμηλάρη, ιδιοκτήτη καραβανιού από καμήλες, που αναλάμβανε έναντι ενός ποσού να εκτελεί δρομολόγια για τη μεταφορά εμπορευμάτων σε πεδινές περιοχές. Οι έμποροι, οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι χρησιμοποιούσαν τους καμηλάρηδες για τη μεταφορά των προϊόντων τους στις διάφορες περιοχές του νησιού. Τα προϊόντα και τα εμπορεύματα των πόλεων και άλλων περιοχών μεταφέρονταν με τις καμήλες στις διάφορες εμποροπανηγύρεις που γίνονταν στις πεδινές περιοχές.

Καμήλες στην Κύπρο

Το κάθε καραβάνι από καμήλες αποτελείτο κυρίως από τρεις με πέντε καμήλες , όπου προχωρούσαν δεμένες ή μια πίσω από την άλλη. Ο καμηλάρης άλλοτε περπατούσε μπροστά και άλλοτε καβαλούσε την πρώτη καμήλα. Το σαμάρι και τα λουριά της καμήλας ήταν συνήθως διακοσμημένα με χρωματιστές κλωστές και κρόσσια, ενώ αρκετές φορές στο λαιμό της έφερε γαλάζια χάντρα ως φυλακτό. Στο πέρασμα της η καμήλα προκαλούσε το θαυμασμό και αποτελούσε ένα είδος ψυχαγωγίας για τα μικρά παιδιά.

Η εμφάνιση των καμήλων στους δρόμους της Κύπρου διήρκησε μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα. Η δημιουργία του σιδηρόδρομου που ένωνε τις μεγάλες πόλεις του νησιού, αλλά και η εμφάνιση του αυτοκινήτου οδήγησε σταδιακά στην εξαφάνιση του επαγγέλματος του καμηλάρη και κατ’ επέκταση τη χρήση της καμήλας ως μεταφορικό μέσο.

Καμήλες στην Κύπρο

Σήμερα τα χαριτωμένα αυτά ζώα μπορεί να τα συναντήσει κανείς στο Πάρκο Καμήλων στον Μαζωτό. Η καμήλα όμως απέκτησε και μια θέση στη λαογραφία του νησιού κάνοντας την εμφάνιση της σε πολλές φράσεις και παροιμίες. Κάποιες από αυτές είναι: «Κάμνει τον ψύλλον κάμηλον», «Σπάζει κάμηλον» , «Καλημέρα καμηλάρη καμηλάρη καλημέρα» κ.α.

Καμήλες στην Κύπρο