Η σφαγή των Λευκωσιατών το 1192 από τους ιππότες Ναΐτες

Οι Ναΐτες αποτελούσαν ένα ισχυρό θρησκευτικό στρατιωτικό τάγμα του Μεσαίωνα, που πρωτοστάτησε με τις Σταυροφορίες στους Αγίους Τόπους. Το τάγμα των Ναϊτών ιδρύθηκε το 1118 από ολιγάριθμους Γάλλους σταυροφόρους και σκοπός του ήταν η προστασία των Ιεροσολύμων και των Χριστιανών πιστών από τους μουσουλμάνους που διεκδικούσαν τότε την περιοχή. Έφεραν και την ονομασία Ιππότες του Ναού, από το ναό του Σολομώντος στα Ιεροσόλυμα. Στη διάρκεια των χρόνων ο αριθμός των Ναϊτών ιπποτών άρχισε να αυξάνεται και να καθίσταται σε ένα πολύ ισχυρό στρατιωτικό σώμα αποκτώντας από τις Σταυροφορίες ένα τεράστιο πλούτο σε χρήμα και σε κτήματα. Η δύναμη τους αυτή είχε ενισχυθεί από την εύνοια του πάπα, αλλά και τα προνόμια που τους είχαν δοθεί. Τα προνόμια που τους δόθηκαν από τον πάπα, ανάμεσα στα οποία ήταν και η απαλλαγή τους από τη φορολογία, τους επέτρεψαν να ενισχυθούν οικονομικά και να οργανωθούν σε ένα τεράστιο οικονομικό και τραπεζικό σύστημα που κάλυπτε ένα ευρύ φάσμα οικονομικών δραστηριοτήτων, όπως ήταν ο δανεισμός, η φύλαξη πολύτιμων αντικειμένων κ.α.

Ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος, βασιλιάς της Αγγλίας, ήταν αυτός που έφερε τους Ναΐτες στην Κύπρο, πουλώντας την σε αυτούς το 1191 στην τιμή των 100.000 βυζαντίων. Το τάγμα τότε των Ναϊτών έστειλε στο νησί ένα μικρό αριθμό ιπποτών, με επικεφαλή τον Αρνώ ντε Μπουχάρ. Ως έδρα του, το μικρό αυτό τάγμα, επέλεξε ένα κάστρο στην πρωτεύουσα Λευκωσία. Οι Ναΐτες υπήρξαν ιδιαίτερα σκληροί προς τους Κύπριους, ιδιαίτερα προς τους κατοίκους της Λευκωσίας και η ανάμνηση που άφησαν στο νησί υπήρξε οδυνηρή. Η διοίκηση, την οποία επέβαλαν στο νησί, ήταν ιδιαίτερα σκληρή και καταπιεστική. Το τάγμα των ιπποτών επιδόθηκε σε αρπαγές, φυλακίσεις, φόνους, φορολογίες και κάθε είδους βιαιότητες ώστε η ζωή των κατοίκων του νησιού να καταστεί ανυπόφορη.

Η κατάσταση αυτή θα οδηγήσει τους κατοίκους της πρωτεύουσας και με ενίσχυση από άλλους των γύρω περιοχών σε εξέγερση εναντίον των δυναστών. Στις 5 Απριλίου (1192) ορίστηκε ως η ημερομηνία της εξέγερσης, μια σημαδιακή ημερομηνία, καθώς τύχαινε να είναι η Κυριακή του Πάσχα. Τα σχέδια όμως των επαναστατών προδίδονται και έτσι οι Ναΐτες κατορθώνουν να κλειστούν στο κάστρο της πόλης, όπου εκεί πολιορκήθηκαν από τους Λευκωσιάτες. Οι Ναΐτες κλεισμένοι και προστατευμένοι στο κάστρο περίμεναν απλά να έρθει το βράδυ για να θέσουν σε εφαρμογή το σχέδιό τους. Από την άλλη οι Κύπριοι, άπειροι σε στρατιωτικά ζητήματα και υποτιμώντας τις λιγοστές δυνάμεις των Ναϊτών, με αφορμή την εορτή του Πάσχα επιδόθηκαν στο γλέντι και στο ποτό. Τότε οι έμπειροι Ναΐτες εκμεταλλευόμενοι το γεγονός αυτό , τα ξημερώματα της επόμενης ημέρας, αιφνιδίασαν το πλήθος με την έξοδο τους από το κάστρο, το οποίο και έτρεψαν σε άτακτη φυγή. Ακολούθησε η τρομερή σφαγή των Λευκωσιατών. Η καταστολή της εξέγερσης των Κυπρίων πνίγηκε στο αίμα. Αναφορά στο τραγικό αυτό γεγονός γίνεται από τους χρονογράφους της εποχής Λεόντιο Μαχαιρά και Φλώριο Βουστρώνιο. Μάλιστα ο τελευταίος αναφέρει πως τόσο τρομερή ήταν η σφαγή, ώστε το αίμα των Κυπρίων έρεε στον Πεδιαίο ποταμό.

Μετά τη βίαιη αυτή καταστολή της εξέγερσης, οι Ναΐτες ιππότες κατάλαβαν πως δεν είχαν πια θέση στο νησί, καθώς θα βρίσκονταν συνεχώς υπό την απειλή εξεγέρσεων και βίαιων συγκρούσεων με τους κατοίκους του νησιού. Για το λόγο αυτό ακυρώνουν τη συμφωνία αγοραπωλησίας με το Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο, προς τον οποίο επέστρεψαν και πάλι το νησί. Ο Ριχάρδος, ο οποίος υποχρεώθηκε να επιστρέψει το χρηματικό ποσό της μεταξύ τους συναλλαγής, προχωρεί στη μεταπώληση της Κύπρου στο Γάλλο ευγενή Γκι ντε Λουζινιάν , ο οποίος είχε εκδιωχθεί από το βασίλειο της Ιερουσαλήμ. Έτσι από εκεί και έπειτα στην Κύπρο ξεκινά η δυναστεία των Λουζινιανών, όπου αποτέλεσε μια περίοδο ακμής και ανάπτυξης τόσο για τη Λευκωσία όσο και για ολόκληρη την Κύπρο.