Το χωριό των ρόδων και του ροδοστάγματος, των παστών κρεάτων, της σπιτικής μαρμελάδας και των παραδοσιακών γλυκών, των πλούσιων ιστορικών και πολιτιστικών χώρων…αυτός είναι ο Αγρός και ακόμη κάτι παραπάνω.
Κτισμένο αμφιθεατρικά ανάμεσα σε ψηλά βουνά ο Αγρός αποτελεί το κεφαλοχώρι της Πιτσιλιάς και ένα από τα ομορφότερα χωριά της επαρχίας Λεμεσού. Χαρακτηρίζεται ως μια μικρή πόλη στα βουνά. Η ξεχωριστή του φυσική ομορφιά, σε συνδυασμό με τη διατήρηση του παραδοσιακού του χαρακτήρα αλλά και της ύπαρξης αρκετών σημαντικών αστικών λειτουργιών, όπως σχολεία, νοσοκομείο, επαρχιακά γραφεία κ.α συνέτειναν ώστε να παραμείνουν οι κάτοικοι στο χωριό, ενώ παράλληλα να αποτελέσει ένα από τους δημοφιλέστερους προορισμούς του νησιού σε όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Η ιστορική παράδοση του Αγρού ξεκινά από την ίδρυση του και συνδέεται με την ύπαρξη στην περιοχή ενός μοναστηριού, της Μονής του Μεγάλου Αγρού. Σύμφωνα με την παράδοση η Μονή ιδρύθηκε από μοναχούς προερχόμενους από την Κύζικο της Μικράς Ασίας, οι οποίοι εγκατέλειψαν το ομώνυμο μοναστήρι κατά την περίοδο της εικονομαχίας και ήλθαν στη Κύπρο φέρνοντας μαζί τους την εικόνα της Παναγίας. Έπειτα από ένα θανατικό που ξεκλήρισε ένα μεγάλο αριθμό κατοίκων της γύρω περιοχής, οδήγησε στο να δημιουργηθεί από τους εναπομείναντες κατοίκους, ενός νέου οικισμού γύρω από το μοναστήρι. Ο νέος αυτός οικισμός ονομάστηκε Αγρός.
Σήμερα στην κύρια εκκλησία της κοινότητας αφιερωμένης στην Παναγία την Ελεούσα, φυλάσσονται τα οστά των πρώτων μοναχών, ιδρυτών του μοναστηριού, ενώ από την αρχική εκκλησία σώζεται η Αγία Τράπεζα. Στον ίδιο χώρο βρίσκεται μια μικρότερη ξυλόστεγη εκκλησία, αφιερωμένη στην Αγία Μαργαρίτα, η οποία λειτουργεί ουσιαστικά ως μουσειακός χώρος και στην οποία εκτίθενται αντικείμενα προερχόμενα από την αρχαία Μονή. Μια δεύτερη εκκλησία αφιερωμένη στον Τίμιο Πρόδρομο βρίσκεται ανατολικά του χωριού, ανάμεσα στα παραδοσιακά σπίτια και παρουσιάζει αρκετό ενδιαφέρον ως προς την αρχιτεκτονική του. Πρόκειται για ένα κτίσμα των τελών του 19ου αιώνα που όμως δέχθηκε αρκετές επιδιορθώσεις και μετατροπές στην πορεία του χρόνου.
Πλησίον της εκκλησίας της Παναγίας βρίσκεται και το Μουσείο Φραγκουλίδη, στο οποίο εκτίθενται τα έργα ενός από τους πρωτοπόρους ζωγράφους και αγιογράφους της Κύπρου. Δίπλα από την εκκλησία του Τιμίου Προδρόμου βρίσκεται ένα μικρό Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, στο οποίο εκτίθεται και ένας παραδοσιακός μύλος. Πολύ ενδιαφέρουσα αποτελεί και η Βρύση του Κάουρα , δίπλα από την οποία βρίσκεται ένα παραδοσιακό πιεστήριο.
Εκκλησία Παναγίας της Ελεούσας
Εντύπωση προκαλεί η ύπαρξη στον Αγρό αρκετών μνημείων, κάτι που αποδεικνύει πως το συγκεκριμένο χωριό αποτέλεσε την γενέτειρα σπουδαίων προσωπικοτήτων, ενώ παράλληλα είχε ενεργή συμμετοχή σε όλους τους μεγάλους αγώνες του έθνους. Ο Νέαρχος Κληρίδης αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες φυσιογνωμίες του Αγρού, με πλούσιο πνευματικό και πολιτιστικό έργο και ο οποίος μαζί με τον Κυριάκο Απέητο, επίσης από τον Αγρό, αποτέλεσαν τους θεμελιωτές της εκπαίδευσης στον Αγρό. Από την κοινότητα του Αγρού προερχόταν και ο τέως πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκος Κληρίδης.
Ο Αγρός προσφέρεται ιδιαίτερα στα άτομα που αγαπούν τη φύση. Μέσα από τα ειδικά διαμορφωμένα μονοπάτια της φύσης δίνεται η ευκαιρία στους περιπατητές και στους φυσιολάτρες να έχουν μια άμεση επαφή με τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής. Τα μονοπάτια της φύσης που προσφέρονται είναι αυτά του Αγρού – Μαδαρής ένα γραμμικό μονοπάτι 3 χλμ , υψηλού βαθμού δυσκολίας, το γραμμικό μονοπάτι Λαγουδερά – Αγρός, 6 χλμ επίσης υψηλού βαθμού δυσκολίας και το κυκλικό μονοπάτι Αγρός – Κάτω Μύλος, 6 χλμ, μέτριου βαθμού δυσκολίας.
Ο Αγρός αποτελεί αναμφισβήτητα ένα ολόχρονο προορισμό πρόθυμο να σας «μεθύσει» με τις γεύσεις και τα αρώματα του. Παρόλα αυτά αξίζει ίσως περισσότερο να τον επισκεφθείτε κατά το μήνα Μάιο, όπου στο χωριό λαμβάνει χώρα το φεστιβάλ Τριαντάφυλλου. Μέσα από ειδικές ξεναγήσεις, σεμινάρια , δραστηριότητες και εκθέσεις ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να ζήσει μια μοναδική εμπειρία έχοντας ως κύριο άξονα το τριαντάφυλλο και τα παράγωγά του, ενώ παράλληλα έχει την ευκαιρία να γευτεί και άλλα παραδοσιακά προϊόντα του χωριού. Επίσης σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού διοργανώνονται από την κοινότητα μια σειρά από πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Αξίζει να αναφερθεί πως το 2008 ο Αγρός έχει βραβευτεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως «Ευρωπαϊκός Προορισμός Αριστείας στην Άυλη Κληρονομιά» στα πλαίσια του προγράμματος Άριστοι Ευρωπαϊκοί Προορισμοί, ενώ από το 2016 «Το Γλυκό Τριαντάφυλλο Αγρού» εντάχθηκε στον μητρώο των Προστατευόμενων Γεωγραφικών Ενδείξεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
