Κατά την εξέγερση της Ελληνικής επανάστασης του 1821 η Φιλική Εταιρεία είχε περιλάβει και την Κύπρο ως προς τα νησιά που θα εξεγείρονταν στον τούρκικο ζυγό. Κατόπιν όμως επαφών και συζητήσεων του αρχιεπισκόπου Κυπριανού με εκπροσώπους της Φιλικής Εταιρίας αποφασίστηκε όπως η Κύπρος δεν ήταν σε θέση να επαναστατήσει. Οι λόγοι ήταν κυρίως πρακτικοί, καθώς η Κύπρος δεν διέθετε τον απαραίτητο οπλισμό, ήταν μακριά από τις εστίες της επανάστασης, ενώ οι Κύπριοι δεν είχαν οποιαδήποτε στρατιωτική πείρα. Παρόλα αυτά υπήρξε η υπόσχεση από τον αρχιεπίσκοπο Κυπριανό, πως η Κύπρος θα συνδράμει τον αγώνα με χρήματα και τρόφιμα.
Ενεργή υπήρξε η συμμετοχή πολλών Κυπρίων στην επαναστατημένη Ελλάδα
Μια τέτοια υλική συνδρομή των Ελλήνων της Κύπρου στον αγώνα λαμβάνει χώρα, όταν ο μεγάλος ήρωας της ελληνικής επανάστασης Κωνσταντίνος Κανάρης παρουσιάζεται να έχει επισκεφτεί το νησί τον Ιούνιο του 1821. Σύμφωνα με το έργο του Γεώργιου Κηπιάδη «Απομνημονεύματα των κατά το 1821 εν τη νήσω Κύπρω τραγικών σκηνών», που εξέδωσε το 1888 στην Αλεξάνδρεια, παρουσιάζεται ο Κανάρης προερχόμενος από την Αίγυπτο να ελλιμενίζεται για λίγες μέρες στο χωριό Άγιος Σέργιος κοντά στη Σαλαμίνα και μετέπειτα στο μικρό λιμάνι της Ασπρόβρυσης κοντά στη Λάπηθο. Ο λαός της Κύπρου, αν και υπόδουλος και φτωχός, συνείσφερε από το υστέρημα του με μεγάλο ενθουσιασμό και προθυμία. Μάλιστα κατά την τοπική παράδοση της Λαπήθου, ο Κανάρης φιλοξενήθηκε για λίγες μέρες στην οικία του προκρίτου Πασπάλα στην ενορία της Αγίας Παρασκευής, όπου και είχε μυστικές συναντήσεις με τους προύχοντες της περιοχής. Το ακρογιάλι, όπου κατέπλευσε ο μεγάλος πυρπολητής, ονομάστηκε προς τιμή του «ακτή Κανάρη». Κατά την παράδοση του Καραβά, ο Κανάρης διέμενε κρυφά σε οικίες των μεγάλων οικογενειών του χωριού. Εκεί παρέλαβε από τους κατοίκους του χωριού αλλά και των γύρω περιοχών τρόφιμα και χρήματα, ενώ ο ίδιος τους εφοδίασε με όπλα. Αναφέρεται ακόμη πως κατά την αναχώρηση του Κανάρη από το νησί, έφυγαν μαζί του και αρκετοί Κύπριοι νέοι, εθελοντές αγωνιστές για να συμμετάσχουν στην ελληνική επανάσταση.
Ο Άντρος Παυλίδης, χωρίς να αμφισβητεί την επίσκεψη του Κανάρη στην Κύπρο, εισηγήθηκε διόρθωση της χρονολογίας της επίσκεψής του ήρωα στο νησί από το 1821 στο 1827. Ο Παυλίδης δικαιολογεί την άποψή του στο γεγονός ότι ο Κανάρης το 1821 ακόμα να έχει διακριθεί ως ένας από τους μεγάλους ήρωες της επανάστασης, ούτως ώστε να γίνει δεκτός στο νησί με τόσο μεγάλο ενθουσιασμό, αλλά ούτε και υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά για επίσκεψη του ήρωα την περίοδο αυτή στην Αίγυπτο. Παρόλα αυτά η επίσκεψη του Κανάρη στα παράλια της Κύπρου τον Ιούνιο του 1827 φαίνεται να δικαιολογείται απόλυτα, καθώς κατά τη συγκεκριμένη περίοδο είχε βρεθεί σε αποστολή επίθεσης κατά του αιγυπτιακού στόλου στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας, ενώ μέσα σε αυτό το διάστημα είχε διακριθεί για τους ηρωικούς του αγώνες καθιστώντας τον ως μια από τις μεγάλες φυσιογνωμίες της επανάστασης. Κατά την επιστροφή των ελληνικών καραβιών από την εκστρατεία τους στην Αίγυπτο πιθανότατα να προσέγγισαν τις ακτές της Κύπρου για ανεφοδιασμό.
Η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας απο τον Κανάρη - Νικηφόρος Λύτρας
Αναμφισβήτητα η σημαντικότερη συμβολή των Ελλήνων της Κύπρου στην επανάσταση υπήρξε η μετάβαση τους στην Ελλάδα και η εθελοντική τους ένταξη σε διάφορα στρατιωτικά σώματα, ενώ για το σκοπό αυτό φαίνεται να είχε δημιουργηθεί και λόχος Κυπρίων. Μάλιστα οι Κύπριοι εθελοντές είχαν το δικό τους λάβαρο, λευκό με γαλανό μεγάλο σταυρό στη μέση που στο επάνω μέρος υπήρχε γραμμένη η ένδειξη «ΣΗΜΕΑ ΕΛΗΝΗΚΙ ΠΑΤΡΗΣ ΚΥΠΡΟΥ». Και μπορεί η Κύπρος να μην επαναστάτησε όμως πλήρωσε βαρύτατο τίμημα αίματος όχι μόνο με τους εθελοντές Κύπριους που συμμετείχαν στον αγώνα σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, αλλά και με τις εκτεταμένες σφαγές και εκτελέσεις που γίνονταν από τους Τούρκους στο νησί.
