Η ανάσταση του Λαζάρου αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά θαύματα που περιγράφονται στην Καινή Διαθήκη και εμπεριέχει ένα βαθύτερο νόημα, καθώς προαναγγέλλει την Ανάσταση του Κυρίου αλλά και την κοινή ανάσταση όλων των ανθρώπων. Ο άγιος Λάζαρος αποτελεί τον μοναδικό άνθρωπο με δυο τάφους εκ των οποίων ο ένας βρίσκεται στη Λάρνακα.
Ο Λάζαρος καταγόταν από τη Βιθυνία, ένα χωριό ανατολικά της πόλης της Ιερουσαλήμ. Ήταν αδελφός της Μάρθας και της Μαρίας, φίλος του Χριστού, τον οποίο είχε φιλοξενήσει πολλές φορές στο σπίτι του. Σε ηλικία περίπου τριάντα χρονών ο Άγιος Λάζαρος αρρώστησε βαριά και πέθανε. Όταν ο Χριστός πληροφορήθηκε το συμβάν πήγε στη Βιθυνία και τον ανέστησε ύστερα από τέσσερις μέρες από τον θάνατό του. Το θαυμαστό αυτό γεγονός προκάλεσε την οργή και το μίσος των αρχιερέων και των Φαρισαίων που ήθελαν να σκοτώσουν τον Λάζαρο, για να εξαφανίσουν οποιαδήποτε ζωντανή απόδειξη του θαύματος, το οποίο θα έκανε πολλούς να πιστέψουν στο Χριστό.
Ο Λάζαρος κυνηγημένος εγκατέλειψε την πατρίδα του και ήλθε στην Κύπρο αναζητώντας καταφύγιο. Η φυγή του Λαζάρου στο νησί χρονολογείται γύρω στο 33 μ.Χ. Όταν πρωτοέφθασε στην Κύπρο συναντήθηκε με τους Αποστόλους Παύλο και Βαρνάβα στην πόλη του Κιτίου, οπότε τον χειροτόνησαν αρχιερέα εκεί. Ο Λάζαρος λοιπόν έγινε ο πρώτος επίσκοπος Κιτίου και έζησε άλλα τριάντα χρόνια μετά την ανάσταση του από τον Χριστό. Συνεπώς πέθανε και ετάφη στο Κίτιο γύρω στο 63 μ.Χ. Το λείψανο του Αγίου είχε πρωτοβρεθεί το 890 μ.Χ. στον τάφο του, μέσα σε ένα μικρό ναό της εποχής εκείνης και μέσα σε μαρμάρινη πλάκα, στην οποία ήταν χαραγμένα τα εξής: «Λάζαρος ο τετραήμερος και φίλος του Χριστού». Ο τότε αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Λέων Στ’ ο Σοφός, μετέφερε το ιερό λείψανο στην Κωνσταντινούπολη και ως αντάλλαγμα έστειλε χρήματα για να κτιστεί ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Λαζάρου, που βλέπουμε σήμερα στην πόλη της Λάρνακας. Το 1972 στη διάρκεια ανακαίνισης του ναού βρέθηκε μέρος των λειψάνων του Αγίου κάτω από την αγία Τράπεζα, μέσα σε μαρμάρινη λάρνακα. Αυτό επιβεβαιώνει την παράδοση πως οι κάτοικοι του Κιτίου δεν είχαν παραδώσει στο βασιλιά της Κωνσταντινούπολης όλα τα λείψανα του Λαζάρου, αλλά μόνο ένα μέρος του. Από τη μαρμάρινη λάρνακα, μέσα στην οποία βρέθηκαν τα λείψανα του Αγίου Λαζάρου, πήρε την ονομασία της και η πόλη της Λάρνακας.
Εκκλησία Αγίου Λαζάρου στη Λάρνακα
Το πέρασμα όμως του Αγίου Λαζάρου από την Κύπρο συνδέθηκε και με αρκετές παραδόσεις. Μία από τις παραδόσεις αναφέρει πως ο Άγιος Λάζαρος μετά την ανάσταση του από το Χριστό δεν είχε γελάσει ποτέ, παρά μόνο μία φορά, όταν είδε κάποιον να κλέβει ένα πήλινο δοχείο και τότε χαμογέλασε λέγοντας «ο πηλός κλέβει τον πηλό». Μια άλλη παράδοση φέρει τον Άγιο Λάζαρο να βρίσκεται σε ένα αμπέλι στην περιοχή των Αλυκών. Εκεί ο Λάζαρος ζήτησε από τον ιδιοκτήτη του αμπελιού να του δώσει ένα τσαμπί σταφύλι. Ο ιδιοκτήτης όμως αρνήθηκε ισχυριζόμενος πως μέσα στο καλάθι του δεν είχε σταφύλια αλλά αλάτι. Ο άγιος τότε για να τιμωρήσει την υποκρισία του ανθρώπου αυτού, μετέτρεψε δια θαύματος το αμπέλι σε λίμνη άλατος. Έτσι δημιουργήθηκε η λίμνη της Αλυκής. Τέλος μια τρίτη παράδοση αναφέρει πως στη διάρκεια τη διαμονής του Λαζάρου στο Κίτιο, τον είχε επισκεφθεί η Παναγία, η οποία μάλιστα του είχε φέρει ως δώρο ένα ωμοφόριο και επιμανίκια που είχε φτιάξει η ίδια. Η παράδοση αυτή διασώζεται και από διάφορες πηγές, όπως αυτήν του λόγιου και αγίου Δαμάσκηνου Στουδίτη (16ος αιώνας).
Γνωστές όμως είναι και οι παροιμίες με πηγή έμπνευσης τον Λάζαρο: «Με τη φωνή και ο Λάζαρος», «Ξαναζωντάνεψε σαν Λάζαρος». Το όνομα του Λαζάρου δίδεται μεταφορικά σε άτομα που σώθηκαν ανέλπιστα από βέβαιο θάνατο ή σε άτομα που ενώ θεωρούνταν χαμένα ξαφνικά επέστρεψαν.
Αλυκή Λάρνακας
Η Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του Αγίου Λαζάρου το Σάββατο που προηγείται της Μεγάλης Εβδομάδας, το λεγόμενο Σάββατο του Λαζάρου.
Κατά το Σάββατο του Λαζάρου υπήρχε το έθιμο να περιέρχονται τα παιδιά, κατά ομάδες, στα σπίτια και να τραγουδούν το άσμα του Λαζάρου που ουσιαστικά αποτελούσε αναπαράσταση της Ανάστασης του Λαζάρου. Ένα παιδί φορώντας στεφάνι από κίτρινα λουλούδια(οι λεγόμενοι λάζαροι) ξάπλωνε χάμω ανάσκελα με τα χέρια σταυρωμένα και όταν τελείωνε το τραγούδι ο «νεκρός Λάζαρος» σηκωνόταν αναστημένος. Οι σπιτονοικοκύρηδες φιλοδωρούσαν τα παιδιά συνήθως με αυγά, αλλά και με διάφορα άλλα είδη.
