Σύμφωνα με τον περιηγητή και συγγραφέα Παυσανία , ο Όμηρος επισκέφτηκε το μαντείο των Δελφών για να ρωτήσει την Πυθία ποιοί ήταν οι γονείς του και η καταγωγή του. Ο χρησμός που πήρε από την Πυθία είχε ως εξής : «Ζητείς να μάθης, ποιά είναι η πατρική σου γη; Αλλά υπάρχει για σένα μόνον μητρική, πατρική όχι, πατρίδα της μητέρας σου είναι η νήσος Ίος, η οποία θα σε δεχθή όταν πεθάνεις, αλλά φυλάξου από το αίνιγμα των νεαρών παιδιών». Σύμφωνα λοιπόν με τον Παυσανία, με τον οποίο συμφωνούν και οι περισσότεροι μελετητές, ο Όμηρος είχε πεθάνει στην Ίο. Ο τάφος μάλιστα του μεγάλου επικού ποιητή βρίσκεται σε ένα λόφο στα βόρεια του νησιού της Ίου.
Μαντείο Δελφών
Και ενώ οι περισσότεροι συμφωνούν για τον τόπο θανάτου του Ομήρου, σχετικά με τον τόπο καταγωγής του επικρατούν πολλές και συγκεχυμένες απόψεις με πολλές πόλεις και νησιά να την διεκδικούν. Σμύρνη, Χίος, Άργος, Πύλος, Αθήνα, Σαλαμίνα είναι μόνο μερικές από τις πόλεις που έχουν συνδεθεί με την γέννηση του ποιητή. Η αναφορά στην Κύπρο και συγκεκριμένα στη Σαλαμίνα ως πατρίδα του Ομήρου συναντάται σε πολλές φιλολογικές πηγές της αρχαιότητας. Ο αρχαίος συγγραφέας Καλλικλής, ο ιεράρχης άγιος Επιφάνιος αναφέρουν ότι ο Όμηρος είναι Κύπριος , καταγόμενος από την Σαλαμίνα , ενώ ο Ρωμαίος ρήτορας Κικέρωνας συγκαταλέγει τη Σαλαμίνα ως πιθανή πατρίδα του ποιητή. Ο Παυσανίας διασώζει ένα προφητικό χρησμό από τον Κύπριο μάντη Εύκλο που είχε προφητεύσει τη γέννηση του Ομήρου. Σύμφωνα με την προφητεία του Εύκλου στην παραθαλάσσια Κύπρο θα ζήσει ένας μεγάλος και ξακουστός ποιητής, που θα τον γεννήσει η Θεμιστώ, στα χωράφια, έξω από την πόλη της Σαλαμίνος. Ο συγκεκριμένος ποιητής θα αφήσει την Κύπρο και θα τραγουδήσει πρώτος τις συμφορές της Ελλάδος και θα μείνει αθάνατος και αγέραστος στον αιώνα.
Παρόλα αυτά πολλοί είναι οι μελετητές και οι συγγραφείς που αμφισβητούν ή απορρίπτουν την κυπριακή καταγωγή του Ομήρου. Το σίγουρο είναι πως και στα δυο έργα του ποιητή Ιλιάδα και Οδύσσεια γίνεται αναφορά στην Κύπρο. Στη ραψωδία Λ της Ιλιάδος γίνεται μια εκτενής περιγραφή του θώρακα του Αγαμέμνονα, που αποτελούσε δώρο του Κινύρα, βασιλιά της Κύπρου, ενώ στην Οδύσσεια γίνονται εκτενείς αναφορές στην Κύπρο, με τον Οδυσσέα να παρουσιάζεται να έχει επισκεφτεί το νησί δυο φορές.
Επίσης ο Όμηρος φαίνεται να συνδέεται με το νησί μέσω του Κύπριου επικού ποιητή Στασίνου. Σύμφωνα με κάποιες πηγές ο Στασίνος αποτελούσε γαμπρό του Ομήρου, καθώς παντρεύτηκε την κόρη του Αρσιφόνη. Ο Όμηρος μη έχοντας να δώσει οτιδήποτε άλλο ως προίκα στην κόρη και στον γαμπρό του, τους έδωσε τα «Κύπρια έπη», ένα έργο αποτελούμενο από 11 βιβλία που διηγούνταν τα προ Ιλιάδος γεγονότα. Η απόδοση του συγκεκριμένου έργου στον Όμηρο αμφισβητείται από τους περισσότερους μελετητές, καθώς θεωρείται μεθομηρικό, έντονα επηρεασμένο από τον Όμηρο. Αποδίδεται ωστόσο ως έργο του Στασίνου, άγνωστο το κατά πόσο υπήρξε πράγματι γαμπρός του Ομήρου.
Ο Όμηρος αποτελεί ένα από τους ποιητές που αποτέλεσε αντικείμενο εκτενών ερευνών από αρχαίους και σύγχρονους μελετητές που θέτουν μια σωρεία ερωτημάτων σχετικά με το πότε έζησε ο ποιητής και το πού, ποιά υπήρξαν τα έργα του, ενώ κάποιοι αμφισβήτησαν ακόμη και την ύπαρξη του. Όλα αυτά τα ερωτήματα αποτέλεσαν το λεγόμενο «Ομηρικό Ζήτημα». Και ενώ τα περισσότερα από αυτά τα ερωτήματα παρουσιάζονται στην πορεία του χρόνου να έχουν απαντηθεί, το ερώτημα σχετικά με τον τόπο καταγωγής του μεγάλου επικού ποιητή εξακολουθεί να παραμένει αναπάντητο, παρόλο που επικρατέστερες πόλεις για την καταγωγή του παρουσιάζονται να είναι η Σμύρνη και η Χίος, καθώς ο Όμηρος φαίνεται να είχε μια ιδιαίτερη σχέση με την περιοχή της Μ. Ασίας και τα γύρω από αυτήν νησιά. Ασφαλώς κάθε πόλη και νησί θα ήθελε να είναι πατρίδα ενός από τους μεγαλύτερους και δημοφιλέστερους ποιητές ανά το παγκόσμιο άρα ίσως εύλογα ο Όμηρος θα μπορούσε να ονομαστεί και κοσμοπολίτης.
Η αποθέωση του Ομήρου. Στα πόδια του βρίσκονται η Ιλιάδα και η Οδύσσεια.
