Φυλή γενναίων και τρομακτικών πολεμιστριών οι Αμαζόνες για κάποιους μελετητές υπήρξαν απλά ένα αποκύημα της φαντασίας, ενώ για άλλους υπήρξε ένας ιστορικός λαός που με την πάροδο των χρόνων πέρασε στη σφαίρα της φαντασίας. Ο γυναικείος αυτός λαός είχε καταγωγή από τον θεό του πολέμου Άρη και τη νύμφη Αρμονία. Το βασίλειο τους τοποθετείται κάπου βόρεια είτε στις πλαγιές του Καυκάσου είτε στη Θράκη είτε στη Σκυθία είτε στη Φρυγία. Βασίλεια των Αμαζόνων θεωρούνταν ότι υπήρχαν σε πολλές περιοχές του αρχαίου κόσμου. Το όνομα τους κατά μία εκδοχή προέρχεται από το α στερητικό και τη λέξη μαζός που σημαίνει στήθος, καθώς σύμφωνα με μία θεωρία από την παιδική τους κιόλας ηλικία έκοβαν το ένα τους στήθος για να διευκολύνουν το χειρισμό του τόξου και τη χρήση του δόρατος. Ο μύθος τις θέλει να μην έχουν οποιαδήποτε σχέση με το αντρικό φύλο παρά μόνο ενώνονταν μαζί τους για να διαιωνίσουν το γένος τους κρατώντας μόνο τα παιδιά του γυναικείου φύλου. Τα αρσενικά παιδιά είτε τα σκότωναν είτε τα ακρωτηρίαζαν είτε τα έστελναν στους πατέρες τους.
Για πρώτη φορά οι Αμαζόνες παρουσιάζονται στην Ιλιάδα του Ομήρου, όπου υπάρχει μόνο μια απλή αναφορά των γυναικών που πολεμάνε και η τέχνη τους μπορεί να θεωρηθεί ισάξια με αυτήν των ανδρών. Ο Ησίοδος αναφέρεται στη φυγή των Αμαζόνων στην Σκυθία μετά την ήττα τους από τον Ηρακλή, ενώ σύμφωνα με τον αττικό μύθο, κατά την εκστρατεία του Θησέα στην Ασία έκλεψε την αρχηγό των Αμαζόνων, την Αντιόπη, γεγονός που προκάλεσε την οργή τους ώστε θέλοντας να εκδικηθούν αυτόν και τους Αθηναίους, εκστράτευσαν μέχρι την Αττική. Στα Ιστορικά του Διόδωρου Σικελιώτη γίνεται αναφορά στην επίσκεψη της βασίλισσας των Αμαζόνων Θάληστρις στο στρατόπεδο του Μεγάλου Αλεξάνδρου με την πρόθεση να ζευγαρώσει μαζί του για να φέρει στον κόσμο τον απόγονό του. Στους Ρωμαίους ποιητές Βιργίλιο και Οβίδιο γίνεται αναφορά στη συμμετοχή των Αμαζόνων στον Τρωικό πόλεμο στο πλευρό των Τρώων και στο θανάσιμο τραυματισμό της βασίλισσας τους Πενθεσίλειας από τον Αχιλλέα.
Ο Αχιλλέας σκοτώνει την Πενθεσίλεια. Αμφορέας του 6ου αιώνα π.Χ. που φιλοξενείται στο Βρετανικό Μουσείο.
Σε ένα από τα αξιόλογα ψηφιδωτά δάπεδα στη βόρεια πλευρά της «οικίας του Ορφέα» στην Πάφο απεικονίζεται η Αμαζόνα να στέκεται όρθια και να κρατά με το αριστερό της χέρι τα χαλινάρια του αλόγου της, ενώ με το δεξί της χέρι κρατά διπλό πέλεκυ. Στην κεφαλή της φορεί τον χαρακτηριστικό φρυγικό σκούδα, που φανερώνει την καταγωγή της. Η συγκεκριμένη σύνθεση αποτελεί μία από τις ελάχιστες εξαιρέσεις καθώς τις περισσότερες φορές οι Αμαζόνες απεικονίζονται πάνω στα άλογά τους σε στιγμές μάχης. Σε ξεχωριστό διάχωρο κάτω από τη σύνθεση της Αμαζόνας αναπαριστάται η σύνθεση του Ηρακλή με το Λιοντάρι της Νεμέας. Όχι τυχαία οι δυο παραστάσεις βρίσκονται μαζί εφόσον ένας από τους άθλους του Ηρακλή ήταν να αποσπάσει τη ζώνη της Ιππολύτης, της βασίλισσας των Αμαζόνων. Άλλωστε η Ιππολύτη και ο συγκεκριμένος μύθος με τον Ηρακλή αποτελεί ίσως τη γνωστότερη αναφορά στις Αμαζόνες.
Οι μύθοι γύρω από τις πολεμοχαρείς αυτές γυναίκες είναι αρκετοί, ενώ ιδιαίτερη υπήρξε η θέση τους στην αρχαία ελληνική εικονογράφηση αλλά και στις σύγχρονες εικαστικές τέχνες. Άγνωστο πάντως παραμένει το κατά πόσο οι Αμαζόνες υπήρξαν στην πραγματικότητα ή απλά αποτέλεσαν ένα άγνωστο και ανεξήγητο κόσμο για τον οποίο έπρεπε να υπάρξει κάποια ερμηνεία. Μπορεί οι ιστορίες γύρω από τις Αμαζόνες να βρίθουν από υπερβολές για τα κατορθώματα τους και την αγριότητα τους εντούτοις για κάποιους μελετητές «οι Αμαζόνες είναι τόσο ριζωμένες στην ελληνική λογοτεχνία, που είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι οι ηρωίδες αυτές δεν αντιπροσωπεύουν ένα πραγματικό λαό».
